O problema máis importante xenerado polo coronavirus, ten que
ver coa crise sanitaria. Pero cando se proceda a ir rematando o
confinamento domiciliario, outra das frentes abertas a resolver será a
da crise económica. O profesor Miguel Anxo Bastos Boubeta, profesor nas
Facultades de Ciencias Políticas e na de Xornalismo da USC, explicará a
súa visión da encrucillada financieira á que nos diriximos.
VEMOS PROBLEMAS DE ABASTECEMENTO DE PRODUCTOS SANITARIOS NECESARIOS
Seguramente se producen por un sistema de plantexamento central. Un
sistema central que compra e que é o que reparte despois os bens. Estes
sistemas non teñen toda a información que teñen os sistemas
descentralizados. Se falla unha parte falla todo, ao non haber
redundancia. Por exemplo: a distribución de alimentos. Non hai un ente
central que reparta, senón moitas cadeas. As das distintas redes
comerciais. Se unha falla seguen as outras intactas.cada unha ten as
chaves de onde conseguir os bens e os servicios que prestan, por tanto.
Sempre están buscando, innovando. E teñen previsións ou saben como
repartir os bens. Un ente centralizado, primeiro non ten capacidade de
xestión porque leva 17 anos sen xestionar nada, entón, non ten a
información adecuada sobre os proveedores, con cales pode contar, como
hai que transportalos, cales son as formas concretas de compralos, cousa
que as autonomías sí que tiñan. Por iso penso que iso é un erro grave. E
depois, claro, hai un mercado tensionado: a capacidade de producción
dese tipo de bens é a que hai, a corto prazo, mentres non se reconvirte a
industria. Se tes de repente unha capacidade productiva de mascarillas a
nivel mundial (decenas de millón ao día, por exemplo) e vai todo o
mundo a comprar, non solamente España, é normal que os precios suban, e
que se tensionen as cousas, Ademais cométese outro erro: a idea de poder
confiscar. Se ti confiscas a producción, déixase de producir como
consecuencia.
Que axudaría ao abastecemento de material sanitario?
Erros que se cometen: a especulación. “que non especulen coas
mascarillas”. É ao revés, hai que deixalas especular; se outras empresas
se poñen a facer mascarillas, soluciónase o problema rápidamente. Pero
se che empezan a confiscar: primeiro, desde fora, non te queren vender
porque non saben se che van a pagar. E despois a producción local deixa
de producir. Son erros que se cometen sempre, porque os governos, sexan
cal sexan, teñen a tentación de dicir “hai que facelo así”, “é así como
se solucionan as cousas”. Pero así se desabastecen os mercados con tanto
intervencionismo.
Como será o escenario económico posterior ao confinamento?
Esto é unha incógnita. Porque é unha crise de novo tipo, no senso de
que as crises antigas eran crises de “demanda”, é dicir: a xente non
tiña cartos para comprar. Agora ten diñeiro para comprar pero non ten
cousas que comprar. Non é unha guerra, porque nas guerras se destrúen as
fábricas, as infraestructuras, e hai unha destrucción física de bens.
Aquí, non. Aquí está todo intacto. Pero está parado. Por iso non se sabe
moi ben que vai pasar. Canto máis dure, máis grave vai ser o dano.
Pódese gangrenar. Pódese romper a cadea de producción, a cadea de
suministros, a caducidade dos productos en stock, se non teñen saída. O
coste vaino a haber. De momento imos tirando dos stocks que hai, pero
veremos se chegan despois os suministros ás tendas, negocios enteiros
van quedar sen ingresos (ex: hostelería, turismo) o ano é perdido.
É unha crise de novo tipo. Non se sabe exactamente como vai pasar.
Que solucións económicas se poderían poñer en xogo?
Vai dar un cheque de 1100 euros a cada americano. Supoño que Haberá
liñas de liquidez e de préstamos. E de refinanciación, sobre todo dos
sectores máis… por exemplo un bar: supoño que lle darán algún tipo de
crédito para que siga subsistindo. Axuda moito tamén a flexibilización
laboral dos ERTES, porque implica que non hai que despedir a longo
prazo, senón só mentres dure a crise. Para que non se perda todo o
emprego despois, están habilitando liñas de liquidez, supoño, ; non sei
se con avais, con préstamos, con retirada de impostos (as cuotas de
autónomos, por exemplo), están debatindo. Cada país está dando solucións
distintas.
A importancia das institucións solidarias distintas ao Estado
A axuda social, aos afectados, aos pobres, veu pola familia, ben por
institucións relixiosas. Un vai por unha cidade vella coma Santiago e
atopa un montón de edificios, de orixe relixiosa, hospitais, orfas… que
son institucións que, cos medios que había antes, intentaban atender aos
pobres, e as comunidades, que tiñan a súa función: os veciños, que
tiñan unha función de asistencia, as comunidades están desaparecendo.
Había institucións de mercado: as mutuas, igualatorios, todo tipo de
sistemas de seguros, agora o estado intenta desprazar este tipo de
funcións sociais das que había antes, . Por exemplo: se o estado falla, e
non tes este outro tipo de alternativas, pois quedas como indefenso, . É
bo que existan varias formas de atención aos pobres, ós que sufren, . é
bo recordar que a familia non é só un sitio onde varios viven xuntos,
ten unha función de mutualización de riscos, de axuda mutua, a familia,
os veciños, as comunidades, as igrexas, e é bo que se recupere, que non é
só un sitio para ir a rezar, senon que tiña unha función social deste
estilo. Para que non colapse unha soa que teñamos porque quedaríamos sen
ningunha.
Que lección podemos sacar de todo isto?
Arrogancia: pensábamos que non nos ía pasar nada, que estábamos
absolutamente seguros: pois non o estábamos. A vida segue sendo incerta e
hai que estar preparado para todo. A xente moitas veces non está
preparada para que lle poida pasar algo. Por desgraza pódenos pasar en
calquera moemento. E sin contar con eso. É bo ser conscientes deso e non
ser arrogantes. Saber qu e en calquera momento podemos morrer, ou
faltar. Esto é coma un grande recordatorio.
pastoralsantiago.es
